Ortodoncja jest dziedziną stomatologii, która zajmuje się korygowaniem nieprawidłowego ustawienia zębów i szczęk. Korzyści z leczenia ortodontycznego obejmują poprawę stanu zdrowia jamy ustnej, poprawę wyglądu oraz większą szansę na zachowanie zębów przez całe życie.
Dowiedz się więcej o ortodoncji oraz rodzajach aparatów ortodontycznych:
Ortodoncja - często zadawane pytania:
Q: Czy warto podjąć leczenie u ortodonty?
Zdecydowanie tak. Pokazany w szerokim uśmiechu rząd równych, lśniących zębów - to marzenie większości z nas, to również symbol urody i oznaka zdrowia. Proporcjonalna estetyczna twarz dodaje nam pewności siebie i poczucia sukcesu, a to w dzisiejszych czasach ma bardzo duże znaczenie.
Q: Czy leczenie ortodontyczne może zmienić rysy twarzy?
Już sama wada zgryzu powoduje niekorzystne zmiany w rysach twarzy, dlatego po korekcie ortodontycznej na pewno zmienią się na plus.
Q: Czy przez leczenie u ortodonty mamy tylko poprawić swój wygląd?
Jest to bardzo ważne, ale należy także pamiętać, że wyleczenie wady zgryzu i przywrócenie prawidłowego ustawienia zębów, zapobiega: próchnicy zębów, chorobie dziąseł (powodującej parodontozę), nieprawidłowemu ścieraniu zębów, chorobom stawu skroniowo-żuchwowego, bólom głowy (migrenom), których przyczyną może być wada zgryzu.
Q: Czy noszenia aparatu stałego należy się wstydzić?
Dbanie o piękny uśmiech i urodę zębów jest godne pochwały, ale ostatnio stało się wręcz modne, zwłaszcza u młodych ludzi, którzy często zazdroszczą „biżuterii” na zębach u swoich rówieśników. Aparaty ortodontyczne mogą być mniej widoczne, gdy zamiast zamków metalowych, zastosuje się zamki ceramiczne. Naprawdę kosmetyczną opcją leczenia ortodontycznego są zamki wykonane z niewidocznego gładkiego szafiru. W moim gabinecie naklejam zamki Radiance. Są one wypolerowanym kryształem wykonanym z pojedynczego szafiru. Pozostają niewidoczne przez cały okres leczenia, gdyż nie przebarwiają się. Jedynym minusem jest możliwość wybarwiania się gumek, którymi przywiązany jest łuk, gdyż zbyt kolorowa dieta, jak również palenie papierosów, zmienia ich kolor i wyglądają na brudne. Alternatywą są zamki metalowe, które naprawdę wyglądają ładnie zwłaszcza, gdy nakładamy na nie kolorowe gumki.
Q: Na czym polega leczenie ortodontycznym aparatem stałym?
Leczenie polega na przyklejaniu do każdego zęba specjalnego elementu zwanego zamkiem i połączeniu ich łukiem przy użyciu elastycznych gumek tzw. ligatur. Aparat stały nie tylko nadaje prawidłowy kształt łukom zębowym, ale również przechyla lub nawet obraca zęby w żądanym kierunku. Aby zęby idealnie dopasować zakłada się dwa aparaty ortodontyczne - górny i dolny. Nie muszą być one jednak zakładane jednocześnie.
Q: Jakie są rodzaje ortodontycznych aparatów stałych?
Aparaty stałe to takie, których po założeniu nie można zdjąć. Możemy je podzielić na dwie grupy:
Do pierwszej należą te przyklejane na powierzchnię wargową zęba i nazywane są aparatami labialnymi. Wśród tej grupy mamy aparaty ligaturowe (aparaty estetyczne, aparaty metalowe), jak i bezligaturowe (aparty Damon);
Do drugiej te, które są przyklejane na powierzchnię językową zęba i nazywane są aparatami lingwalnymi, aparatem niewidocznym lub aparatem incognito
Q: Na czym polega leczenie ortodontycznym aparatem ruchomym?
Aparaty ruchome są aparatami wyjmowanymi, dlatego żeby działały pacjent musi je nosić kilka godzin w ciągu dnia oraz spać w nich przez całą noc. Są to aparaty ortopedyczno - czynnościowe, którymi osiąga się doskonałe rezultaty leczenia dzieci, gdyż nie tylko poprawiają ustawienie zębów, ale wpływają na rozwój całego układu kostnego. W leczeniu dorosłych wykorzystuje się tylko niektóre elementy aparatów ruchomych jako środek pomagający w leczeniu skomplikowanych wad zgryzu. Natomiast pewną odmianą ortodontycznych aparatów wyjmowanych do leczenia dorosłych jest Invisalign. Jest to komplet przezroczystych szyn, nakładek, które co dwa tygodnie pacjent wymienia na nowe. Niestety tą metodą można leczyć tylko niewielkie wady zgryzu.
Q: Czy ortodonta może zniwelować szpary między zębami?
Oczywiście, chociaż czasami, gdy zęby są bardzo drobne, warto się zastanowić, czy aby poprawić kształt zębów nie nakleić licówek porcelanowych zamiast założenia aparatu ortodontycznego.
Q: W jakim wieku powinno się zakładać aparat ortodontyczny?
Aparat, zarówno stały czy ruchomy, zakładamy wtedy, gdy istnieje potrzeba regulacji wady zgryzu. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby rozpocząć leczenie w okresie uzębienia mieszanego (tzn. zęby stałe oraz zęby mleczne), gdyż czasami trzeba przygotować miejsce do wyrzynania się zębów stałych. Najlepszym okresem na leczenie ortodontyczne jest okres tuż przed szczytem skoku wzrostowego, a wiemy, że inny jest on u dziewczynek, które dojrzewają wcześniej, a inny u chłopców.
Q: Jak długo trwa leczenie ortodontyczne?
Niestety zęby to nie meble i nie da się ich przestawić „z kąta w kąt”. Na leczenie wad zgryzu potrzeba czasu, który wynosi od roku do dwóch lat, a czasami przy niektórych wadach i dłużej.
Q: Czy są przeciwwskazania do leczenia aparatem stałym?
Przed założeniem aparatu wszystkie zęby muszą być wyleczone. Duża podatność na próchnicę oraz brak prawidłowej higieny jamy ustnej są przeciwwskazaniem do leczenia ortodontycznego.
Q: Czy aparat ortodontyczny przeszkadza w jedzeniu lub całowaniu się?
Podczas noszenia aparatu jedzenie jest trochę utrudnione i nie wszystko możemy jeść. Musimy unikać pokarmów twardych i wszystko rozdrabniać na małe kawałki. Pokarm plącze się między drucikami i niestety trzeba natychmiast wymyć zęby oraz aparat ortodontyczny. Nie jest to nic nowego, gdyż każdy po posiłku powinien wymyć zęby obojętnie, czy ma aparat lub nie:) Jeśli chodzi o drugą część pytania to myślę, że noszenie aparatu w tym wypadku może być atrakcyjne.
Q: Czy noszenie aparatu stałego jest bolesne?
Na początku przez pierwsze dni można odczuwać ból przy nagryzaniu. Głównie występuje on u osób z wadami zgryzu polegającymi na bardzo dużym stłoczeniu zębów.
Q: Czy uczulenie na metal jest przeciwwskazaniem do noszenie aparatu stałego?
Nie ma uczulenia na metal, zdarza się uczulenie na nikiel, ale nie ma z tym problemu, gdyż można założyć aparat ortodontyczny z zamkami bezniklowymi lub ceramicznymi. Ortodonta zakłada też specjalne druty, które nie zawierają niklu.
Q: Jaki jest koszt leczenia u ortodonty?
Całościowy koszt leczenia zależy też od wady zgryzu i wynosi od 5 tysięcy złotych w górę z tym, że te koszty rozkładają się w czasie.
Q: Jak wybrać dobrego ortodontę?
Najlepszą drogą jest droga poczty pantoflowej, czyli trzeba pytać się znajomych którzy mają ładny uśmiech, a wcześniej go nie mieli, u kogo się leczyli. Drugą drogą jest internet, ale tu trzeba się wykazać niebywałą intuicją, aby wybrać właściwy adres spośród tych reklamowych.
Q: Jak przygotować się do pierwszej wizyty u ortodonty?
Zęby muszą być wyleczone, wyczyszczone , a potem lekarz zadba o Twój amerykański uśmiech. Jeżeli mamy zrobione jakieś zdjęcia np. Pantomogram, to należy go przynieść ze sobą.
Q: Ile czasu należy poświęcić na pierwszą wizytę u ortodonty?
Około pół godziny wystarczy.
Q: Czy wszystkie zęby muszą być zdrowe, zanim ortodonta rozpocznie zakładanie aparatu stałego?
Oczywiście bez dyskusji
Q: Ile trwa zakładanie ortodontycznego aparatu stałego?
Około jednej godziny.
Q: Czy proces zakładania aparatu ortodontycznego jest bolesny?
Samo zakładanie aparatu nie boli, jedyną niedogodnością jest to, że przez okres około godziny trzeba siedzieć na fotelu z otwartą buzią. Natomiast po kilkunastu godzinach zęby mogą stać się delikatnie tkliwe na nagryzanie - można wówczas jeść zimne pokarmy, które powodują, że łuk słabiej ciągnie. Po kilku dniach dolegliwości ustępują.
Q: Dlaczego czasem konieczne jest usuwanie zębów?
Zęby można przemieszczać tylko przy wystarczającej ilości miejsca. Czasami są one jednak tak stłoczone, że aby uzyskać dobre wyniki leczenia, należy usunąć zdrowe zęby.
Q: Czy zawsze, gdy zęby są stłoczone, ortodonta proponuje ekstrakcję (usunięcie) zęba?
Nie zawsze. Gdy stłoczenie jest niewielkie można leczyć przez poszerzenie łuku zębowego lub lekkie zmniejszenie szerokości zębów tzw. striping.
Q: Jak częste są kontrole u ortodonty?
Wskazane jest, aby wizyty kontrolne odbywały się regularnie co 6 tygodni, ale o częstotliwości wizyt decyduje ortodonta. Na takiej wizycie wymienia się łuki i dopasowuje aparat ortodontyczny do aktualnego stanu.
Q: Jak długo trwa ortodontyczna wizyta kontrolna?
Od 30 do 60 minut.
Q: Czy aparat stały można założyć tylko na górną lub dolną szczękę?
Zęby muszą do siebie pasować jak pokrywka do pudełka, dlatego bardzo rzadko zdarza się, że pacjent jest leczony tylko jednym aparatem. Dotyczy to drobnych korekt u dorosłych, u których nieraz zakłada się tylko fragment aparatu.
Q: Czy jest możliwe założenie stałego aparatu ortodontycznego na zęby pokryte licówkami z kompozytu?
Licówka z kompozytu maskowała jakieś niedoskonałości zęba, więc skoro ustawiamy zęby, to ortodonta musi widzieć, w jakiej pozycji była ustawiona korona zęba. Niestety taką licówkę trzeba ściągnąć.
Q: Czy jest możliwość założenia stałego aparatu ortodontycznego, jeśli na zęby założone zostały porcelanowe koronki?
Oczywiście, są specjalne kleje, które przyklejają zamki do porcelany.
Q: Jak szybko można spodziewać się efektów leczenia aparatem ortodontycznym?
Zęby to nie meble i nie da się ich przestawić z kąta w kąt, żeby kość uległa przebudowie potrzeba czasu, niemniej jednak już po upływie około 3 miesięcy pacjent widzi znaczącą poprawę w wyglądzie swojego uzębienia.
Q: Jak należy dbać o zęby nosząc aparat ortodontyczny?
Tak jak o zęby bez aparatu, może tylko nieco więcej czasu należy poświęcić na szczotkowanie, aby dokładniej wymyć zęby pomiędzy drucikami.
Q: Jak należy dbać o ortodontyczny aparat stały?
Unikamy twardych pokarmów, aby nie odklejały się zamki, nie żujemy gumy. Niektóre potrawy, jak np. curry mogą przebarwiać gumki zakładane na zamki, co ważne jest w przypadku zamków estetycznych. A przede wszystkim musimy często myć zęby.
Q: Czy są potrawy, których nie należy jeść nosząc aparat ortodontyczny?
Nie gryziemy twardych pokarmów, a gdy mamy zamki estetyczne, to unikamy potraw barwiących gumki takich jak curry, kawa, czerwone wino. Nie powinno się też pić Coca Coli ani dużych ilości soków z kartonów, gdyż zawierają dużo cukru i kwasów, a te mogą uszkadzać szkliwo.
Q: Czy można używać elektrycznej szczoteczki nosząc aparat stały?
Tak, szczoteczka elektryczna czyści zęby dokładniej, są specjalne końcówki do aparatów ortodontycznych.
Q: Czy można zmienić ortodontę lub metodę korekcji zębów podczas leczenia?
Jeżeli istnieje taka konieczność, to należy poprosić lekarza prowadzącego o skontaktowanie się z nowym ortodontą, aby mógł przekazać swój plan leczenia. Natomiast o zmianie metody leczenia często decyduje sam ortodonta , gdyż istnieje tzw. "diagnoza przez leczenie", gdzie np. próbujemy wyleczyć pacjenta bez usuwania zębów i nie możemy osiągnąć zadowalających rezultatów.
Q: W jaki sposób dba się o efekty leczenia po zdjęciu aparatu stałego?
Należy nosić płytkę retencyjną według zaleceń lekarza ortodonty i co pół roku systematycznie pojawiać się w gabinecie na kontrolę ortodontyczną.
Q: Do czego służy aparat retencyjny?
Jeżeli chcemy, aby nasze zęby były piękne do końca życia, należy nosić aparat retencyjny, gdyż on utrzymuje nam ten stan uzębienia, który uzyskaliśmy przez leczenie. Przez pół roku płytkę retencyjną nosimy na okrągło zdejmując ją tylko do jedzenia. Następnie przez dwa i pół roku nosimy ją tylko w nocy. Potem do końca życia przymierzamy dwa razy w tygodniu i sprawdzamy, czy pasuje. A zatem, jak widać, retencja jest dożywotnia.